30.5. Automatisch netwerk instellen (DHCP)

Geschreven door Greg Sutter.

30.5.1. Wat is DHCP?

DHCP, het Dynamic Host Configuration Protocol, schrijft voor hoe een systeem verbinding kan maken met een netwerk en hoe het de benodigde informatie kan krijgen om met dat netwerk te communiceren. FreeBSD gebruikt de OpenBSD dhclient welke uit OpenBSD 3.7 komt. Alle informatie over dhclient kan zowel voor de ISC als de OpenBSD DHCP-cliënt gebruikt worden. De DHCP-server zit bij de ISC-distributie.

30.5.2. Wat behandeld wordt

In dit onderdeel worden de cliëntcomponenten van de ISC en OpenBSD DHCP-cliënt en de servercomponenten van het ISC DHCP-systeem beschreven. Het programma voor de cliënt, dhclient, zit standaard in FreeBSD en de server is beschikbaar via de port net/isc-dhcp42-server. Naast de onderstaande informatie, zijn de hulppagina's van dhclient(8), dhcp-options(5) en dhclient.conf(5) bruikbare bronnen.

30.5.3. Hoe het werkt

Als dhclient, de DHCP-cliënt, wordt uitgevoerd op een cliëntmachine, dan begint die met het broadcasten van verzoeken om instellingeninformatie. Standaard worden deze verzoeken op UDP poort 68 gedaan. De server antwoordt op UDP 67 en geeft de cliënt een IP-adres en andere relevante netwerkinformatie, zoals een netmasker, router en DNS-servers. Al die informatie komt in de vorm van een DHCP “lease” en is voor een bepaalde tijd geldig (die is ingesteld door de beheerder van de DHCP-server). Op die manier kunnen IP-adressen voor cliënten die niet langer met het netwerk verbonden zijn (stale) automatisch weer ingenomen worden.

DHCP-cliënten kunnen veel informatie van de server krijgen. Er staat een uitputtende lijst in dhcp-options(5).

30.5.4. FreeBSD integratie

FreeBSD integreert de OpenBSD DHCP-cliënt dhclient volledig. Er is ondersteuning voor de DHCP-cliënt in zowel het installatieprogramma als in het basissysteem, waardoor het niet noodzakelijk is om kennis te hebben van het maken van netwerkinstellingen voor het netwerk waar een DHCP-server draait.

DHCP wordt ondersteund door sysinstall. Bij het instellen van een netwerkinterface binnen sysinstall is de tweede vraag: “Wil je proberen de interface met DHCP in te stellen?” Als het antwoord bevestigend luidt, dan wordt dhclient uitgevoerd en als dat succesvol verloopt, dan worden de netwerkinstellingen automatisch ingevuld.

Voor het gebruiken van DHCP bij het opstarten van het systeem zijn twee instellingen nodig:

De DHCP-server, dhcpd, zit bij de port net/isc-dhcp42-server in de Portscollectie. Deze port bevat de ISC DHCP-server en documentatie.

30.5.5. Bestanden

30.5.6. Verder lezen

Het DHCP-protocol staat volledig beschreven in RFC 2131. Er is nog een bron van informatie ingesteld op http://www.dhcp.org/.

30.5.7. Een DHCP-server installeren en instellen

30.5.7.1. Wat behandeld wordt

In dit onderdeel wordt beschreven hoe een FreeBSD systeem zo ingesteld kan worden dat het opereert als DHCP-server door gebruik te maken van de ISC (Internet Systems Consortium) implementatie van de DHCP-server.

De server wordt niet geleverd als deel van FreeBSD en om deze dienst aan te bieden dient de port net/isc-dhcp42-server geïnstalleerd te worden. In Hoofdstuk 5 staat meer informatie over de Portscollectie.

30.5.7.2. DHCP-serverinstallatie

Om een FreeBSD systeem in te stellen als DHCP-server moet het apparaat bpf(4) in de kernel zijn opgenomen. Om dit te doen dient device bpf aan het bestand met kernelinstellingen toegevoegd te worden en dient de kernel herbouwd te worden. Meer informatie over het bouwen van kernels staat in Hoofdstuk 9.

Het apparaat bpf is al onderdeel van de GENERIC kernel die bij FreeBSD, dus het is meestal niet nodig om een aangepaste kernel te bouwen om DHCP aan de praat te krijgen.

Opmerking: Het is belangrijk te vermelden dat bpf ook het apparaat is waardoor pakketsnuffelaars kunnen werken (hoewel de programma's die er gebruik van maken wel bijzondere toegang nodig hebben). bpf is verplicht voor DHCP, maar als beveiliging van belang is, dan is het waarschijnlijk niet verstandig om bpf in een kernel op te nemen alleen omdat er in de toekomst misschien ooit DHCP gebruikt gaat worden.

Hierna dient het standaardbestand dhcpd.conf dat door de port net/isc-dhcp42-server is geïnstalleerd gewijzigd te worden. Standaard is dit /usr/local/etc/dhcpd.conf.sample en dit bestand dient gekopieerd te worden naar /usr/local/etc/dhcpd.conf voordat de wijzigingen worden gemaakt.

30.5.7.3. De DHCP-server instellen

dhcpd.conf is opgebouwd uit declaraties over subnetten en hosts en is wellicht het meest eenvoudig te beschrijven met een voorbeeld:

option domain-name "example.com";(1)
option domain-name-servers 192.168.4.100;(2)
option subnet-mask 255.255.255.0;(3)

default-lease-time 3600;(4)
max-lease-time 86400;(5)
ddns-update-style none;(6)

subnet 192.168.4.0 netmask 255.255.255.0 {
  range 192.168.4.129 192.168.4.254;(7)
  option routers 192.168.4.1;(8)
}

host mailhost {
  hardware ethernet 02:03:04:05:06:07;(9)
  fixed-address mailhost.example.com;(10)
}
(1)
Deze optie geeft het domein aan dat door cliënten als standaard zoekdomein wordt gebruikt. In resolv.conf(5) staat meer over wat dat betekent.
(2)
Deze optie beschrijft een door komma's gescheiden lijst met DNS-servers die de cliënt moet gebruiken.
(3)
Het netmasker dat aan de cliënten wordt voorgeschreven.
(4)
Een cliënt kan om een bepaalde duur vragen die een lease geldig is. Anders geeft de server aan wanneer de lease vervalt (in seconden).
(5)
Dit is de maximale duur voor een lease die de server toestaat. Als een cliënt vraagt om een langere lease, dan wordt die wel verstrekt, maar is de maar geldig gedurende max-lease-time seconden.
(6)
Deze optie geeft aan of de DHCP-server moet proberen de DNS-server bij te werken als een lease is geaccepteerd of wordt vrijgegeven. In de ISC implementatie is deze optie verplicht.
(7)
Dit geeft aan welke IP-adressen in de groep met adressen zitten die zijn gereserveerd om uitgegeven te worden aan cliënten. Alle IP-adressen tussen de aangegeven adressen en die adressen zelf worden aan cliënten uitgegeven.
(8)
Geeft de default gateway aan die aan de cliënten wordt voorgeschreven.
(9)
Het hardware MAC-adres van een host, zodat de DHCP-server een host kan herkennen als die een verzoek doet.
(10)
Geeft een host aan die altijd hetzelfde IP-adres moet krijgen. Hier kan een hostnaam gebruikt worden, omdat de DHCP-server de hostnaam zelf opzoekt voordat de lease-informatie terug wordt gegeven.

Wanneer u klaar bent met het schrijven van uw dhcpd.conf, dient u de DHCP-server in /etc/rc.conf aan te zetten, door het volgende toe te voegen:

dhcpd_enable="YES"
dhcpd_ifaces="dc0"

Vervang de interfacenaam dc0 door de interface (of interfaces, gescheiden door witruimtes) waarop uw DHCP-server moet luisteren naar DHCP-verzoeken van cliënten.

Daarna kunt u doorgaan met het starten van de server door het volgende commando te geven:

# service isc-dhcpd start

Als er later wijzigingen in de instellingen gemaakt moeten worden, dan is het belangrijk te onthouden dat het sturen van een SIGHUP signaal naar dhcpd niet resulteert in het opnieuw laden van de instellingen, zoals voor de meeste daemons geldt. Voor deze daemon dient een signaal SIGTERM gestuurd te worden om het proces te stoppen. Daarna dient de daemon met het hiervoor beschreven commando weer gestart worden.

30.5.7.4. Bestanden

  • /usr/local/sbin/dhcpd

    dhcpd is statisch gelinkt en staat in /usr/local/sbin. In de hulppagina voor dhcpd(8) die meekomt met de port staat meer informatie over dhcpd.

  • /usr/local/etc/dhcpd.conf

    dhcpd heeft een instellingenbestand, /usr/local/etc/dhcpd.conf, nodig voordat de daemon diensten aan cliënten kan leveren. Het bestand moet alle informatie bevatten die aan cliënten gegeven moet worden en de informatie die nodig is voor het draaien van de dienst. Dit instellingenbestand staat beschreven in de hulppagina voor dhcpd.conf(5) die meekomt met de port.

  • /var/db/dhcpd.leases

    De DHCP-server houdt in dit bestand een database bij met leases die zijn uitgegeven en die naar een logboek worden geschreven. In de hulppagina dhcpd.leases(5) die bij de port zit wordt dit uitvoeriger beschreven.

  • /usr/local/sbin/dhcrelay

    dhcrelay wordt in uitgebreidere omgevingen gebruikt waar de ene DHCP-server een verzoek van een cliënt naar een andere DHCP-server op een ander netwerk doorstuurt. Als deze functionaliteit nodig is, kan die beschikbaar komen door de port net/isc-dhcp42-relay te installeren. De hulppagina voor dhcrelay(8) die bij de port zit bevat meer details.